Zasady netykiety
Czym jest netykieta?
Netykieta – zbiór zasad dotyczących dobrego zachowania w Internecie. Jej celem jest między innymi zachowanie zdrowej przestrzeni komunikacji użytkowników w Internecie.
Podstawowe zasady netykiety
1. Szanuj innych i traktuj ludzi tak, jak chcesz aby traktowali Ciebie
Dotyczy to wszystkiego, co robisz w sieci, wszystkich serwisów, typów aktywności. Internet to nie tylko wirtualne połączenia. Bądź sobą – szanuj innych.
2. Sprzeciw się hejtowi
Postępując zgodnie z zasadami netykiety – nawet jeśli spotka Cię hejt, nie odpłacaj pięknym za nadobne. Nie daj się sprowokować, nie publikuj poniżających komentarzy czy grafik.
3. Nie nadużywaj CAPS LOCKA
Jeśli nie chcesz, by postrzegano Cię jako osobę, która wiecznie krzyczy lub rozkazuje – nie pisz wyłącznie WIELKIMI LITERAMI. Wbrew zasadom netykiety jest także pisanie na przemian dUżYmI i MaŁyMi LiTeRaMi – to tzw. poke pismo, które jest męczące dla czytelników.
4. Pisz po polsku
Ortografia, odmiana, zwroty grzecznościowe – działają w internecie tak samo jak w komunikatach analogowych. Netykieta wskazuje na prosty, grzeczny język dostosowany do odbiorców i miejsca, w którym piszesz.
5. Sięgnij do słownika
Osobny punkt należy się wulgaryzmom. Nigdy ich nie używaj! Język polski jest bogaty i warto skorzystać z tego skarbca. Jeśli chcesz wyrazić silne emocje czy dobitniej coś podkreślić, na pewno znajdziesz dobry, wyrazisty i oryginalny zamiennik.
6. Nie przesadzaj z emotikonami
To prawda, emotki są wspaniałe. Mogą w skrótowy sposób dodać komentarz, wzmocnić przekaz, ubarwić wypowiedź. Rozmaite miny, zwierzątka, jedzenie, rakieta kosmiczna, ogień, piorun,– pokażemy nimi różne stany i czynności. Wszystko, co dobre trzeba jednak stosować z umiarem.
7. Nie trolluj
Trolowanie – to publikowanie zaczepnych treści wyłącznie po to, by wywołać reakcję. Nie rób tego: dyskutuj merytorycznie, elegancko i kulturalnie. Trzymaj się faktów. Zamiast kogoś poniżyć, zostań lepiej mistrzem retoryki. Nawet jeśli trollowanie przynosi popularność, będzie to tylko krótkotrwały rozgłos, a często również niosący konsekwencje!
8. Uważaj na fake newsy
Trafiasz w sieci na szokującą wiadomość, w emocjach podajesz dalej. Z czasem okazuje się, że to nieprawda, ktoś publikuje krótkie sprostowanie – ale obraz pozostał w głowach wielu. Znajomy scenariusz? Zanim opublikujesz jakąś szokującą wiadomość, zdjęcie -sprawdź, czy podają ją przynajmniej dwa poważne źródła, np. różne media
9. Szanuj prawo do własności w sieci
Jeśli publikujesz obrazek czy wypowiedź, podaj autora i źródło. Postępują zgodnie z netykietą i nigdy nie przywłaszczaj sobie cudzych treści: to nic innego jak kradzież. Nie pozwalaj też innym na wykorzystanie Twoich autorskich treści bez zezwolenia.
10. Dbaj o prywatność swoją i innych
Nie publikuj wiadomości, które dostałeś przez prywatny kanał. Jeśli jest to konieczne, nigdy nie pokazuj innym adresu, nazwiska ani żadnych danych nadawcy. Uważaj też na swoje dane: nie umieszczaj w sieci zdjęć dokumentów czy umów.
11. Użyj wyszukiwarki na forum lub Google
Chcesz zadać proste pytanie? Sprawdź najpierw, czy nie padło wcześniej na forum, na którym szukasz informacji.
12. Respektuj zasady grupy
Poszczególne grupy w sieci mają różną kulturę i swoje zasady netykiety. Na facebooku istnieją np. grupy o ściśle określonej strukturze postu, która porządkuje wiadomości i pozwala szybciej wyszukać informacje. Zacznij od zapoznania się z zasadami grupy. Jeśli masz wątpliwość, czy możesz opublikować daną treść – spytaj o to administratora.
13. Postuj odpowiedzialnie
Zastanów się dwa razy, zanim coś opublikujesz. Czy ta treść nadawałaby się, by pokazać ją znajomym? Czy jej treść nie byłaby zbyt głupia lub wstydliwa? Czy Twoja społeczność ma ochotę to czytać/ oglądać
14. Uważaj z ironią
W komunikacji bezpośredniej mimika, wzrok i gesty mają dużo większe znaczenie dla całości wypowiedzi niż sama jej treść. Pamiętaj, że tekst pisany rządzi się innymi prawami niż mówiony. Ironia, specyficzny ton wypowiedzi – tu bardzo łatwo o nieporozumienia. Jeśli chcesz, żeby wypowiedź była zgodna z zasadami netykiety i prawidłowo odebrana, pomyśl, jak na poziomie słów oddałbyś mrugnięcie okiem czy ironiczny uśmiech.
15. Miej umiar
Życie nie kończy się na świecie wirtualnym. Nie musisz być zawsze na górze newsfeedu wszystkich znajomych; nie musisz mieć zawsze ostatniego słowa. W wielu sytuacjach – na przykład ostrych dyskusji – warto po prostu skończyć rozmowę, wylogować się i pójść na spacer lub porozmawiać z kimś bliskim
Zawsze pamiętaj!
Nie należy publikować niezgodnych z prawem treści zdefiniowanych w ustawach:
- treści, które naruszają rażąco zasady współżycia społecznego;
- treści, za które określono sankcje w kodeksie karnym, a które stanowią:
- udział w przestępstwie samobójstwa lub samookaleczenia (art. 151 Kodeksu karnego);
- grożenie innym osobom popełnieniem przestępstwa na ich szkodę lub szkodę osoby im najbliższej (art. 190 Kodeksu karnego);
- znieważanie lub zniesławianie (art. 212 i 216 Kodeksu karnego);
- obrażanie uczuć religijnych (art. 191 Kodeksu karnego);
- nawoływanie do popełnienia przestępstwa (art. 255 Kodeksu karnego);
- propagowanie totalitarnego ustroju państwa lub nawoływanie do nienawiści na tle różnic narodowościowych, etnicznych, rasowych, wyznaniowych albo ze względu na bezwyznaniowość (art. 256 Kodeksu karnego);
- znieważanie z powodu przynależności narodowej, etnicznej, rasowej, wyznaniowej albo z powodu bezwyznaniowości (art. 257 Kodeksu karnego);
- treści, które naruszają dobra osobiste (art. 23 i 24 Kodeksu cywilnego);
- treści, za które określono sankcje w innych ustawach, a które:
- promują alkohol (art. 21 ust. 1 pkt 3, art. 131 i art. 45² Ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi);
- przyczyniają się do łamania praw autorskich lub naruszają prawa autorskie lub pokrewne podmiotów trzecich (Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych);
- promują środki odurzające, narkotyki (art. 20 i 68 Ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii);
- ujawniają bez czyjejś wyraźnej zgody dane osobowe (Ogólne rozporządzenie o ochronie danych);
- zawierają słowa powszechnie uznane za nieprzyzwoite (art. 141 Kodeksu wykroczeń).
Obejrzyj: https://www.youtube.com/watch?v=cXqQJ84ofN8
Pozdrawiam
Anetta Strychalska – pedagog 😊